W obecnych czasach, w dobie otwartych granic, wyjazdów zagranicznych do pracy, mieszkania na dwa domy, na dwa kraje, związków małżeńskich polsko-niemieckich coraz częściej pada pytanie: co zrobić kiedy małżeństwo się rozpada? Gdzie złożyć pozew do sądu? W Polsce czy w Niemczech? Według jakiego prawa przebiegać będzie postępowanie o rozwód? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w niniejszym wpisie.
Do jakiego sądu złożyć pozew o rozwód?
Aby ustalić, który sąd będzie właściwy do rozpatrzenia pozwu o rozwód z elementem międzynarodowym w Unii Europejskiej sięgnąć należy do tzw. Rozporządzenia Bruksela II a. Rozporządzenie dotyczy wszystkich Państw Członkowskich poza Królestwem Danii. Ww. rozporządzenie zwraca uwaga na dwa aspekty:
- Obywatelstwo: Jeśli małżonkowie mają to samo obywatelstwo właściwym sądem będzie sąd w ich kraju ojczystym, bez względu na to, gdzie ostatnio zamieszkiwali.
- Stały pobyt: Jeśli małżonkowie mają np. w Niemczech swoje miejsce zamieszkania (z zamiarem stałego pobytu) wówczas kierować powinni pozew do sądu tego kraju, w którym mieszkaniu. Dotyczy to nie tylko małżeństw, w których każda z osób ma inne obywatelstwo, ale również np. dwójki obywateli Polski, którzy razem zamieszkiwali przed rozwodem w Niemczech.
Powyższe zasady należy jednak uzupełnić o inne uregulowania zawarte w ww. rozporządzeniu w zależności od szczególnej sytuacji konkretnego małżeństwa. Na łamach niniejszego wpisu nie będzie to jednak szczegółowo umawiane. Jeśli mają Państwo wątpliwości czy pytania, uprzejmie proszę o kontakt E-mail z Kancelarią. Nadto zwracam uwagę, że powyższe zasady obowiązują jedynie w krajach Członkowskich UE. Dla rozwodów z elementem spoza Unii Europejskiej zastosowania mają inne regulacje.
Jakie prawo będzie obowiązywać sąd?
Fakt, że ustalimy, iż nasz rozwód przeprowadzać będzie np. sąd w Polsce nie oznacza, że będzie on stosował polskie prawo. Postępowania rozwodowe mogą się znacząco różnić w zależności od tego o jakim kraju członkowskim mówimy.
Z odpowiedzią na pytanie dotyczące wyboru prawa pośpieszyło tzw. Rozporządzenie Rzym III, którego stroną są m.in. Niemcy. Zgodnie z treścią tego rozporządzenia małżonkowie mają możliwość wyboru prawa, jakie powinno być stosowane w postępowaniu rozwodowym. Pamiętać należy, że w Niemczech porozumienie na temat wyboru prawa musi być po pierwsze dobrowolne, czyli oboje małżonków musi wyrazić na nie zgodę, a nadto musi być ono spisane przed notariuszem. W przypadku, kiedy rozporządzenie Rzym III nie będzie miało zastosowania odpowiedź na temat stosowania prawa znajdziemy w przepisach prawa prywatnego międzynarodowego konkretnego kraju.
Ważność rozwodu orzeczonego w Niemczech na terenie Polski
Jeśli małżeństwo zostało zawarte w Polsce, a rozwód orzeczony został w Niemczech należy dopełnić jeszcze kilku formalności, aby kolokwialnie rzecz ujmując dokumenty w polskim Urzędzie Stanu Cywilnego się zgadzały ? Wraz z wypełnionym wnioskiem o wzmiankę o rozwodzie w akcie małżeństwa należy złożyć odpis wyroku rozwodu oraz tłumaczenie przysięgłe tego wyroku. Nadto okazać należy dowód osobisty oraz dowód dokonania opłaty za wpis. To samo tyczy się sytuacji, w której małżeństwo zostało zawarte, a rozwiązane w Niemczech. Wówczas należy dokonać zmiany w niemieckim akcie małżeństwa. Jeśli małżeństwo zawarte w Niemczech zostało zarejestrowane w polskim USC, również w polskim akcie małżeństwa zarejestrowana zostanie informacja o rozwodzie.