Spadkobierca zmarł w Niemczech i tam ostatnio zamieszkiwał? Według unijnego rozporządzenia w sprawach spadkowych po 17.08.2015 r. w takich sytuacjach stosuje się prawo miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili jego śmierci. Dla odrzucenia spadku po zmarłym w Niemczech spadkodawcy stosować należy zatem prawo niemieckie, które jednak w porównaniu do prawa polskiego zawiera pewne odrębności.

Forma oświadczenia o odrzuceniu

Oświadczenie o odrzuceniu spadku w Niemczech złożone musi być przed sądem spadku w formie pisemnej lub w formie poświadczonej urzędowo. Można również udać się do sądu spadku osobiście, a oświadczenie o odrzuceniu spadku zostanie spisane przez referendarza. Wraz ze złożeniem oświadczenia należy okazać akt zgonu spadkodawcy. Jeśli chodzi o właściwość miejscową sądu to jest to podobnie jak w Polsce sąd właściwy dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Dla osób, które mieszkają w innym mieście niemiecki ustawodawca przewidział możliwość udania się do sądu właściwego ze względu na zamieszkanie osoby odrzucającej spadek i tam złożenie stosownego oświadczenia. Spadek odrzucić można również przed notariuszem. W Landzie Baden-Württemberg istnieje wyjątek co do formy złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku. Właściwym organem, przed którym można dokonać tej czynności jest państwowe biuro notarialne (staatliche Notariate). W przypadku zaś jeśli zmarły jest obywatelem niemieckim, ale jego ostatnie miejsce zamieszkania było za granicą właściwym sądem do odrzucenia spadku jest sąd rejonowy (Amtsgericht) Berlin-Schöneberg.

UWAGA! – Istnieje możliwość wyboru prawa wg którego ma zostać prowadzone postępowanie spadkowe. Oznacza to, że jeśli np. w treści testamentu spadkodawca wybierze prawo polskie, to nawet jeśli ostatnim jego miejscem zamieszkania były Niemcy postępowanie spadkowe będzie toczyło się wg prawa polskiego.

Treść oświadczenia o odrzucenie spadku w Niemczech

W treści oświadczenia o odrzuceniu spadku – podobnie jak w Polsce należy uargumentować dlaczego zamierza się spadek odrzucić, co w praktyce oznacza, że musimy przedstawić jak najwięcej dowodów na to, że spadek jest zadłużony.

Termin na złożenie oświadczenia o odrzucenie spadku

Jeśli chodzi o termin na odrzucenie spadku to wynosi on inaczej niż w prawie polskim jedynie 6 tygodni (w Polsce 6 miesięcy) od dnia dowiedzenia się o tytule swego powołania do spadku. Jest to bardzo niewiele czasu! Jeśli termin na odrzucenie spadku minie, a my nie zareagowaliśmy – spadek uważa się za przyjęty. Termin ten może być przedłużony jedynie w szczególnych przypadkach np. jeśli zmarły mieszkał za granicą albo sam spadkobierca mieszkał za granicą (za granicą, czyli poza granicami Niemiec).

 Jak odrzucić spadek w imieniu spadkobiercy małoletniego?

Podobnie jak w Polsce, również w Niemczech osoby do 18 roku życia, czyli małoletni nie mogą same odrzucić spadku. W imieniu dzieci działać musi przedstawiciel ustawowy, czyli najczęściej rodzic. I znowu, podobnie jak w Polsce odrzucenie spadku w imieniu małoletniego, musi być poprzedzone uzyskaniem stosownej zgody sądu rodzinnego. Postępowanie w sądzie rodzinnym może trwać jaki czas, ale na szczęście czas ten nie jest wliczany w sześciotygodniowy termin do odrzucenia spadku.

WYJĄTEK: Wyjątek co do zasady opisanej powyżej, oraz co do prawa polskiego stanowi sytuacja, w której dzieci stały się spadkobiercami w wyniku wcześniejszego odrzucenia spadku przez swoich rodziców. W takiej sytuacji nie potrzebna jest zgoda sądu rodzinnego, a rodzic może od razu odrzucić spadek przed notariuszem również w imieniu dzieci.

 Co w przypadku gdy zmieniliśmy zdanie w sprawie odrzucenia spadku?

 Co w sytuacji, gdy odrzuciliśmy spadek w Niemczech, a potem okazało się, że spadek nie był zadłużony? Czy możemy zmienić zdanie? Co do zasady NIE! Ale… są wyjątki.

 Powód: Nie jest dobrym powodem na podważenie złożonego przez siebie oświadczenia  o odrzuceniu spadku np. fakt, że myśleliśmy, że dług jest większy niż w rzeczywistości. Lepszym powodem jest np. ujawnienie nieruchomości, którą spadkodawca posiadał, czy też papierów wartościowych, o których nie wiedzieliśmy w momencie składania oświadczenia o odrzuceniu spadku. Granica jest jednak bardzo cienka, dlatego warto zasięgnąć rady prawnika, który profesjonalnie będzie umiał ocenić szanse na podważenie oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Termin: Na podważenie swego oświadczenia mamy 6 tygodni od dnia dowiedzenia się o swoim błędzie. Stosowny wniosek musi zostać złożony w sądzie spadku w formie pisemnej i musi być szczegółowo uzasadniony.