Europejskie Poświadczenie Spadkowe (EPS) reguluje Rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) numer 650/2012 z dnia 04 lipca 2012 roku w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego.
Przepisy dotyczące EPS zaczęły w Polsce obowiązywać 17 sierpnia 2015 roku.
Na mocy nowelizacji polskie prawo zostało dostosowane do unijnego rozporządzenia. Nowelizacja miała na celu przede wszystkim uproszczenie spraw spadkowych z tzw. elementem zagranicznym. Przed wejściem w życie ww. rozporządzenia spadkobiercy osoby, która pozostawiła nieruchomości np. w Polsce oraz w Niemczech musieli przeprowadzać dwa odrębne postępowania spadkowe w każdym z tych krajów. Dzięki nowelizacji, dla spadków otwartych od dnia 17 sierpnia 2015 r. sądem spadku jest wyłącznie sąd miejsca ostatniego zamieszkania spadkodawcy. Dla przykładu: Spadkodawca posiadał przed śmiercią miejsce stałego pobytu na terenie Niemiec, jednak był on właścicielem nieruchomości w Polsce. Aby uregulować stan prawny tej nieruchomości, konieczne będzie przeprowadzenie postępowania spadkowego tylko i wyłącznie w niemieckim sądzie / przed niemieckim notariuszem. Efektem takiego postępowania spadkowego jest właśnie Europejskie Poświadczenie Spadkowe.
W jakim celu wydaje się Europejskie Poświadczenie Spadkowe?
Podstawą do ubiegania się o wydanie EPS jest wystąpienie elementu międzynarodowego w sprawie spadkowej, a dokładniej konieczność wykorzystania tego dokumentu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej stosującym rozporządzenie. Potocznie mówiąc, spadkobierca tylko wówczas może uzyskać Europejskie Poświadczenie Spadkowe, jeżeli wykaże, że inne państwo, w którym obowiązuje rozporządzenie wymaga takiego dokumentu, ponieważ majątek spadkowy znajduje się właśnie na terenie tego państwa. Mowa tu przede wszystkim o nieruchomościach czy o środkach zgromadzonych na rachunkach bankowych.
Jak wygląda procedura uzyskania Europejskiego Poświadczenia Spadkowego?
Jak wskazano powyżej, możliwość ubiegania się o wydanie EPS jest uzależniona od spełnienia następujących warunków:
– konieczności wykorzystania poświadczenia w innym państwie członkowskim
stosującym rozporządzenie
– śmierci spadkodawcy dopiero po 16 sierpnia 2015 r.
– braku sporności w danej sprawie spadkowej
Wniosek o wydanie Europejskiego Poświadczenia Spadkowego złożyć może każdy
spadkobierca, jak również osoba trzecia, która udowodni, że ma interes w ustaleniu kręgu spadkobierców zmarłego np. wierzyciel spadkodawcy. Podmiotem wydającym
poświadczenie jest sąd lub organ państwa członkowskiego, w którym zmarły miał miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierci, o ile ten podmiot jest na mocy przepisów prawa krajowego uprawniony do rozpoznawania ogółu spraw spadkowych. W Polsce i w Niemczech Europejskie Poświadczenia Spadkowe wydawane są przez sądy rejonowe lub notariusza.
Europejskie Poświadczenie Spadkowe (Europäisches Nachlasszeugnis) czy „zwykłe” stwierdzenie nabycia spadku (Erbschein)?
Kancelaria posiada bogate doświadczenie w zakresie spraw spadkowych polsko-niemieckich, dlatego w dalszym kroku skupię się wyłącznie na dokumentach wydawanych w Niemczech dla celów regulowania stanu prawnego nieruchomości w Polsce.
Niejednokrotnie kliencie kancelarii nie byli w stanie legitymować się Europejskim Poświadczeniem Spadkowym, ale posiadali zwykłe niemieckie Stwierdzenie Nabycia Spadku tj. tzw. „Erbschein”. Czy zatem sam Erbschein wystarczy, aby skutecznie dokonać zmiany w księdze wieczystej nieruchomości położonej w Polsce? Odpowiedź nie jest niestety jednoznaczna i zależy w głównej mierze od samego konkretnego wydziału ksiąg wieczystych, doświadczenia tego wydziału w sprawach transgranicznych, ilości takich spraw oraz samej praktyki wydziału. W celu ustalenia faktu, czy dokument nadaje się do zmiany danych w konkretnej księdze wieczystej, zachęcam do indywidualnego kontaktu z kancelarią.
Praktyczne pytania i odpowiedzi:
1. Czy Europejskie Poświadczenie Spadkowe wystarczy do zmiany właściciela w księdze wieczystej?
Tak, dokument taki jest wystarczający do zmiany danych właściciela w księdze wieczystej.
2. Czy Europejskie Poświadczenie Spadkowe trzeba przetłumaczyć?
Dokument ten jest wydawany w języku kraju, który go wydał, zatem mimo faktu, że jest on wydany na formularzu i de facto tłumaczenie przysięgłe miało nie być niezbędne, zalecam tłumaczenie przysięgłe ww. dokumentu. Tłumaczenie takie można zlecić za pośrednictwem kancelarii.
3. Czy po uzyskaniu Europejskiego Poświadczenia Spadkowego należy
dokonać dodatkowych formalności?
Tak, poza przedłożeniem tego dokumentu do ksiąg wieczystych, Europejskie Poświadczenie Spadkowe należy przedłożyć również w Urzędzie Skarbowym w celu rozliczenia podatku od spadku.
4. Czy Europejskie Poświadczenie Spadkowe ograniczone jest czasowo?
Tak, dokument ten jest ważny 6 miesięcy (w niektórych przypadkach ważność dokumentu wynosi 1 rok) i jeżeli do czasu jego obowiązywania nie zostanie od użyty, należy wnieść o przedłużenie jego ważności.
Mimo tego, że Europejskie Poświadczenie Spadkowe wydawane jest już od kilku lat, to praktyka w niemieckich sądach bywa różna. Zdarzało się, że dokumenty te wystawiane były z błędami, które czyniły je niezdatnymi do „użycia”. Wobec tego, przed podjęciem jakichkolwiek czynności z użyciem Europejskiego Poświadczenia Spadkowego zachęcam do kontaktu z kancelarią w celu weryfikacji dokumentów.
Nasza kancelaria skutecznie doradza w sprawach dotyczących spraw spadkowych polsko-niemieckich, posiadając w tym zakresie bogate doświadczenie. Kancelaria reprezentuje klientów przed sądami w Polsce i w Niemczech, a także w razie potrzeby kontaktuje się odpowiednio z notariuszem, kuratorem spadku bądź wykonawcą testamentu. W sytuacji, gdy spadek obejmuje środki na niemieckich kontach bankowych, przeprowadzamy pełną procedurę wypłaty środków oraz zamknięcia konta bankowego bez konieczności osobistego wyjazdu do Niemiec. Obsługa w sprawach transgranicznych odbywa się dwujęzycznie, a tym samym nie ma potrzeby uprzedniego tłumaczenia przedkładanych do analizy dokumentów.