Temat odrzucenia spadku przez dziecko, które mieszka poza granicami Polski z każdym rokiem nabiera na aktualności, co biorąc pod uwagę emigrację zarobkową wcale nie powinno dziwić. Niejednokrotnie zdarza się, że zmarły spadkodawca pozostawia po sobie w zasadzie wyłącznie długi, a w takim wypadku koniecznym będzie odrzucenie spadku przez wszystkich spadkobierców po kolei – zgodnie z kolejnością dziedziczenia uregulowaną w Kodeksie cywilnym.
O ile nie jest to jakiś duży problem, gdy mamy do czynienia z osobami pełnoletnimi, albowiem te muszą się po prostu udać do notariusza lub sądu spadku i taki zadłużony spadek odrzucić, o tyle z małoletnimi sprawa jest bardziej skomplikowana. Odrzucenie spadku jest bowiem w polskim prawie zakwalifikowane jako czynność przekraczająca zwykły zarząd majątkiem dziecka, a dokonanie takiej czynności w imieniu dziecka jest możliwe tylko w sytuacji, gdy będziemy posiadać stosowną zgodę sądu rodzinnego.
I znowu w „normalnych okolicznościach”, czyli gdy wszyscy spadkobiercy mieszkają w Polsce sprawa nie jest problematyczna, ale co w sytuacji, gdy dziecko mieszka na stałe za granicą, albo nawet już za granicą się urodziło?
Ale od początku:
- Zgodnie z art. 10151 KC: Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
- Przewidziany w art. 1015 § 1 sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku z ustawy rozpoczyna się z dniem dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy. Ponadto może to być np. dzień, w którym spadkobierca powołany w dalszej kolejności dowiedział się o odrzuceniu spadku przez osoby wyprzedzające go przy dziedziczeniu ustawowym, a także dzień, w którym dowiedział się o prawomocnym orzeczeniu o niegodności dziedziczenia takich osób.
Krok pierwszy – sprawdzamy obywatelstwo
Jeśli wszyscy pełnoletni spadkobiercy odrzucili spadek w terminie, a w dalszej kolejności powołane są do spadku małoletni, którzy mieszkają poza granicami Polski, konieczne jest w pierwszej kolejności przeanalizowanie, czy do takich osób w ogóle zastosowanie będzie miała jurysdykcja krajowa. Nie wdając się szczegółowo w analizę przepisów najistotniejsze jest, aby ustalić, czy małoletni jest obywatelem polskim, albowiem tylko w tym przypadku wniosek o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego kierowany będzie do polskiego sądu. Ważna jest przy tym zasada, że dziecko obywatela polskiego, które urodziło się za granicą i tam mieszkania – posiada obywatelstwo polskie, które nabyło zgodnie z panującą w polskim porządku prawnym zasadą ius sanguinis.
Wniosek do właściwego sądu
Gdy potwierdzimy status obywatelstwa polskiego należy jak najszybciej wystosować wniosek do sądu o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zarząd zwykły majątkiem dziecka. We wniosku należy uprawdopodobnić, że przyjęcie spadku pozostaje w sprzeczności z dobrem i interesem dzieci. Wniosek musi być opłacony – opłatą stałą w wysokości 40 zł. Potwierdzenie uiszczenia opłaty należy załączyć do wniosku. W przypadku dzieci, które mieszkają za granicą sądem właściwym do rozpatrzenia sprawy będzie Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy. Jest bardzo istotne, aby do wniosku dołączyć dowody na to, że spadkodawca posiadał długi. Mogą to być np. pisma od komornika, wezwania firm windykacyjnych, odpisy z ksiąg wieczystych nieruchomości zmarłego, w których wpisane są hipoteki itp.
Oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego – termin
Po uprawomocnieniu się zezwolenia sądu opiekuńczego w formie postanowienia należy złożyć przed notariuszem lub sądem oświadczenie o odrzuceniu spadku przez dziecko.
Należy pamiętać, iż oświadczenie o odrzuceniu spadku winno zostać złożone w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym rodzic dziecka złożył oświadczenie o odrzuceniu zadłużonego spadku, albowiem w praktyce jest to właśnie ten dzień, w którym dziecko „dowiedziało się o tytule swego powołania do spadku”. Co istotne, termin 6 miesięcy od złożenia oświadczenia o odrzucenia spadku przez rodzica do momentu złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku przez dziecka ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania sądowego w przedmiocie wyrażenia zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka. Termin jest zatem wstrzymany od dnia złożenia wniosku do sądu do dnia, w którym postanowienie o wyrażeniu zgody się uprawomocniło. W przypadku uchybienia ww. terminowi z własnej winy dla pocieszenia można jedynie dodać, że małoletni odziedziczy spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a więc będzie on ponosił odpowiedzialność za długi spadkowe jedynie do wysokości aktywów spadku. Szczegółowo zagadnienie to będzie omawiane w osobnym wpisie.
Jaki jest dokladnie adres do wlasciwego sadu,szukam i szukam na internecie i tych adresow jest multum…prosze o pomoc. Wspanialy bardzo pomocny artykul. Dziekuje
czy mozna przesłac wniosek do sądu czy trzeba złożyc osobiscie (mieszkam za granicą)i czy postanowienie sądu tez mozr byc przesłane czy trzeba być osobiście
Witam, można oczywiście przesłać do sądu przesyłką poleconą, załączając wymagane dokumenty oraz dowód dokonania przelewu opłaty sądowej! Pozdrawiam
Dziś rozmawiała z Panią wicekonsul z Koloni i powiedziała mi ze powinnam złożyć wniosek do Sądu w Niemczech. Dzieci urodzenie w Niemczech z polskim obywatelstwem. Teraz już sama nie wiem gdzie złożyć wniosek.
Dień dobry. Jestem w opisanej wyżej sytuacji. Zmarła moja teściowa I jedyny “majàtek” jaki zostawiła to udział w nieruchomości obciàżonej hipotekà powyżej jej wartości. Mieszkamy za granicà i wiem, że màż może bez problemu odrzucić spadek w konsulacie. Gorzej z dziećmi… Czy ja muszè osobiście stawić sie na rozprawę? Czy można wynajàć prawnika do reprezentowania mnie (i jaki byłby koszt)? I najważniejsze; skàd wziáć wypis z księgi wieczystej potwierdzajàcy obciáżenie hipotekà? Będę wdzięczna za odpowiedź.
Czy maloletni spadkobierc (wnuki)urodzeni za granica posiadajace obywatelstwo niemieckie rowniez sa spadkobiercami?
Witam
Czy tlumaczenie zagranicznego aktu urodzenia musi byc tlumaczeniem przysieglym? Czy musi zawierac apostille?
A co się stanie jeżeli dziecko nie ma obywatelstwa polskiego?
Witam. Artykuł bardzo pomocny ale czy mogę wiedzieć jaki jest dokładny adres sądu w Warszawie?
Witam czy bym mogła prosić o wysłanie mi
Wniosek o zgodę na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego I adres tego sądu czy mogę wysłać to wszystko poczta poleconym oczywiście
Moja mama umarła 11/07/2020 ja zlękłam się spadku po mamie 4/01/2021 i teraz chciałam żeby mój syn który na 22 miesiące tez odrzucił nie wiem czy mama miała długi mój syn jest urodziny w Londynie i ma Brytyjski paszport mam przetłumaczony akt urodzenie mojego syna , akt zgonu mojej mamy i zaświadczenie moje ze odrzuciłam spadek po mamie przez notariusza
Dziękuje za pomoc
Grazyna
super artykuł, bardzo dobrze wytłumaczone zasady prawne i niemal koralikowy wzór postępowania.
Podpinam sie pod pytaniem, czy wniosek do sadu można wysłać z zagranicy i jakie dokumenty trzeba dodatkowo dolaczyc?
Rozumiem, ze odpowiedz otrzyma sie poczta na adres zamieszkania dziecka czy za granica?
Odrzucilam spadek på bracie w Polsce z ktorym nie mialam kontaktu.Jestem obywalelem Szwedzkim juz od 40 lat i moja corka tez nigdy nie miala obywatelstwa Polskiego. Ona tez odrzucila spadek lecz ma dwoje dzieci obywatele Szwecji 10 i 7 lat. Co teraz ma zrobic i gdzie sie udac aby odrzucic spadek.
Dziekuje za odpowiedz Nina
Szanowni Panstwo:Prosze mi pomoz,potrzebuje dokladny adres do sadu wlasciwego w warszawie.rozchodzi sie o odrzucenie spadku rodzinnego dla nieletnich.
Dodaje,mieszkam za granica
Dzien dobry!
A co w przypadku kiedy dziecko ma obywatelstwo innego kraju? np. brytyjskie?
Obywatelstwo polskie jest decydujące w wyborze jurysdykcji krajowej gdy dziecko mieszka na terenie Unii Europejskiej (bo tak ustaliły kraje Unii Europejskiej). A co w przypadku gdy dziecko mieszka w Wielkiej Brytanii? Czy jakieś umowy brexitowe regulują to w sposób szczególny względem Konwencji haskiej czy obowiązuje sama Konwencja haska? Zgodnie z samą Konwencją haską to właściwym sądem opiekuńczym (rodzinnym) będzie ten w Wielkiej Brytanii.
Jaka jest najprostsza/najszybsza droga sprawdzenis czy maloletni jest obywatelem polskim. Wg art i paragraföw nie jest no ale moge sie mylic poniewaz nie zawsze to jest latwe do zrozumienia